به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی محسن بهرام‌غفاری در نشست مدیران کل راه و شهرسازی ۳۱ استان کشور که مردادماه سال جاری به همت معاونت حقوقی وزارت راه و شهرسازی در ساختمان دادمان برگزار شد گفت: نظام‌نامه مصوب تحت عنوان نظام‌نامه رفتار حرفه‌ای اخلاقی در مهندسی ساختمان مبتنی بر تصویب‌نامه هیئت وزیران در اصلاحیه آیین نامه اجرایی قانون در ماده ۲ تنظیم شده و درحال حاضر توسط وزیر راه و شهرسازی تأیید و مورد ابلاغ قرار گرفته است.

بهرام‌غفاری در ادامه با اشاره به ارتباط موجود بین اخلاق و قانون بیان کرد: در حقیقت مسئولیت قانونی از زمان شکل‌گیری متأخر بر مسئولیت اخلاقی است به گونه‌ای که ابتدا یک ضرورت اخلاقی در جامعه کبیر پیش می‌آید و پس از آن اهل حرفه و کسانی که به عنوان خبرگان آن حوزه به شمار می‌روند این ضرورت را تبدیل به قواعد اخلاقی الزام‌آور می‌کنند.

وی در این راستا قابل انتقال بودن مسئولیت قانونی را دومین خصوصیت این مسئولیت اعلام کرد و افزود: تعهد اخلاقی فراتر از تعهد قانونی است، هرحرفه‌مندی مکلف است حتی آنچه را قانون‌گذار نتوانسته ببیند و در قرارداد بین طرف‌های قراداد تکلیف آن را تعیین کند، اجرا کند.

رئیس کارگروه تدوین پیش‌نویس آیین‌نامه مقررات ملی ساختمان با بیان این مطلب که اخلاق ملتزم به رعایت قانون بوده ولی قانون ملتزم به رعایت اخلاق نخواهد بود گفت: اخلاق ما را ملتزم می‌کند تا حتما به قانون پایبند باشیم ولی قانون این کار را نمی‌کند. اگرچه ذات و جوهر قانون، اخلاقی است ولی بسیاری از قوانین هستند که فارغ از اخلاق عمل می‌کنند.

این مقام مسئول در بخش دیگری از صحبت‌هایش اضافه کرد: مسئولیت قانونی از آثار قانون بوده ولی مسئولیت اخلاقی از وجدان حرفه‌ای ناشی می‌شود اگرچه اهل حرفه خودشان بخش‌هایی را که قانون الزام نکرده مانند این نظام‌نامه، الزام می‌کنند. در حقیقت مسئولیت قانونی به شخص معینی مربوط است ولی مسئولیت اخلاقی همگانی است، ضمانت اجرایی قانون باید در خود آن تعبیه شده باشد ولی ضمانت اجرایی اخلاق پاداش و تنبیه وجدانی و اجتماعی است.

مشاور حقوقی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور ادامه داد: همه این تفاوت ها هست ولی وقتی سخن از مسئولیت اخلاقی به زبان می‌آوریم از قانون میثاقی سخن می‌گوییم که میان اهل حرفه دارای ارزش است. ارزش‌های مشترکی که اهل حرفه به طور مستمر به دنبال آن هستند (هدف‌های دارای استمرار که نظام اخلاق حرقه متکلف به رسیدن به آنها هستند را ارزش می‌گویند).

بهرام‌غفاری همچنین با بیان اینکه صفات اخلاقی حرفه‌ورزی صفاتی است که درستی رفتار حرفه‌ای بسته به التزام ذهنی و عملی آنهاست گفت: اصول اخلاق حرفه‌ای استاندارد رفتار و ارزش‌های شخصی و شغلی قابل قبول حرفه است، رفتار حرفه‌ای شیوه رفتار با کارفرمایان، مهندسان، بنگاه‌های مهندسی ساختمان، همکاران و اشخاص تحت مدیریت خود، جامعه و محیط زیست بوده که به انجام و ارائه خدمت و اخذ تصمیمات نیز اطلاق می‌شود.

وی در ادامه استقرار رفتار اخلاقی بین اهل حرفه، ایجاد فرصت‌های برابر حرفه‌ای، عدالت جمعی، شوق به تعالی و حرفه‌ورزی رقابتی را نمونه‌هایی از ارزش‌های موجود در این نظام‌نامه اعلام کرد و گفت: صفاتی مانند درست‌کاری، صداقت، دقت و مراقبت، احترام و جوابگو بودن از سلسله صفاتی هستند که در حقیقت از اخلاق عمومی گرفته شده‌اند نه از علم اخلاقی.

رئیس کارگروه تدوین پیش‌نویس آیین‌نامه مقررات ملی ساختمان در ادامه سخنانش مسئولیت نسبت به نتیجه و مسئولیت نسبت به نرم هایی از حیث دقت را گونه‌های متفاوت مسئولیت دانست و اظهار کرد: جمعی بودن مسئولیت یکی دیگر از خصوصیات این بخش است که در صورت اجرای آن مصون بودن از خطرات، مطمئن شدن محیط کار در برابر فشار کار، دلیری مهندس و عمل سرافرازانه  نسبت به وظایف، کمک به گسترش محیط منصفانه، پایداری و اعتبار حرفه از طریق نظام پایش همگانی وخویش‌پایی فردی را به وجود می آورد

وی در پایان در خصوص محتوای نظام‌نامه حرفه‌ای نیز گفت: تعاریف تعدادی از مصطلحات، مصادیق رفتار حرفه‌ای اخلاقی در مهندسین ساختمان و شیوه احراز نقض نظام نامه اخلاق حرفه‌ای بخش‌های متفاوت و قابل اهمیت و توجه این نظام‌نامه به شمار می‌رود./